Jirme-jahu (Jeremia) 31: 22Een mooie profetische
referentie naar Jeshu‘a en naar
hoe God via Mariam’s zwangerschap iets totaal nieuws schiep
André H. Roosma 17 november 2015
Via de mail kreeg ik een vraag over Jirme-jahu (Jeremia) 31: 22. Toen ik dit vers
in het oude Hebreeuws ging lezen, bleken er zulke mooie schatten in te zitten
dat ik mijn bevindingen graag even hier ook met u als lezer deel.
Hieronder de rijke tekst van dit vers; zowel het
Hebreeuwse origineel, als een nauwkeurige Nederlandse vertaling.
Uiteraard heb ik, zo u van mij gewend bent, de heerlijke en
veelzeggende Naam van de God van Isra’el niet eigenmachtig vervangen
door een weinig zeggend woord als Heer, maar getranslitereerd als
JaHUaH, in overeenstemming met de oudste herleidbare
uitspraak.1
22 | Hoelang blijft u draaien, afvallige dochter? Voorzeker, JaHUaH
heeft iets nieuws geschapen op de aarde: een vrouw zal een
Man omvangen. | עַד־מָתַי֙ תִּתְחַמָּקִ֔ין
הַבַּ֖ת הַשּֽׁוֹבֵבָ֑ה כִּֽי־בָרָ֨א יְהוָ֤ה חֲדָשָׁה֙ בָּאָ֔רֶץ נְקֵבָ֖ה
תְּס֥וֹבֵֽב גָּֽבֶר׃ ס |
Jirme-jahu (Jeremia) 31: 22
Het is zelden dat ik één vers behandel, omdat ik in het algemeen de
context belangrijk vind. Hier maak ik een uitzondering, omdat dit ene vers
in feite al een compleet verhaal op zichzelf is. De context is die van een
profetie, gericht aan het volk Isra’el. God JaHUaH spreekt Zijn
volk aan als jonkvrouw. Na een tijd van ballingschap, verstrooiing en
verdrukking, zal Hij hen weer bijeenbrengen in Zijn gemeenschap. De hele
profetie is een oproep om Gods genade te beantwoorden, de zonde en afgoderij
te verlaten, en tot Hem terug te keren. Het 22ste vers is een kern-vers in
deze profetie. Het vertelt hoe God de ongezeglijkheid van Zijn volk
gaat omzeilen via iets nieuws dat Hij schept.
Wat in de Hebreeuwse tekst al direct opvalt is de structuur, die sterk
bepaald wordt door de anti-parallel tussen de afvallige
dochter die draait enerzijds, en de vrouw die omvangt
anderzijds. De werkwoorden die in het Hebreeuws gebruikt worden voor draaien
en omvangen hebben namelijk beide de betekenis: ergens omheen
cirkelen. Draaien is chamaq en komt dicht bij ons ergens omheen draaien. Het is draaien in de zin van ontwijken, afstand houden, je niet toe willen wijden.
Omvangen is sabab, wat afgeleid is van hoe in en rond Isra’el
een hut in de oudheid van geweven palmbladeren om een palmboom heen gebouwd
was. Hij ontleende zijn structuur en stevigheid dus aan de stam van de
palmboom. Zo’n hut was dus een eerbetoon aan die stevige palmboom
die erdoor omvangen werd. Er was bescherming en
nabijheid. Precies het tegenovergestelde van dat draaien, dus. De negatieve klank van het draaien wordt nog
versterkt door het bijvoeglijk naamwoord afkerige. Dit woord is gebaseerd op de stam shubh - je ergens van afkeren.
Isra’el had zich van God afgekeerd en draaide er omheen; ze wilde zich
niet naar Hem toe keren en van de afgoden weg keren, maar keerde zich juist
van JaHUaH af. Daar tegenover staat de vrouw uit het tweede deel van dit vers. In het
Hebreeuws wordt hier niet het meest gebruikelijke woord voor vrouw gebruikt,
maar het woord neqébah. Het oude schrift
laat zien wat de oorspronkelijke kern van dit woord is:2 . Ze is een huis ( ) van vreugde ( ) voor
een baby/zaadje ( ) die/dat
van heel klein af opgroeit en licht verspreidt ( ). Het gaat dus om een vrouw als
iemand die met vreugde een baby vanaf een klein zaadje in haar baarmoeder
laat opgroeien – een baby die licht gaat verspreiden.
Dan is er de man die zó door deze bijzondere moeder omgeven wordt. Het is
niet zomaar een man (Hebr.:
’adam), en niet een man als sterveling (Hebr.: ’enosh).
In de Hebreeuwse tekst is het een gabher - - letterlijk: een
wandelende ( ) aardse tent
( ) voor God ( ). De Bijbel spreekt zo bij uitstek over
Jeshu‘a. In Hem wandelde en tabernakelde
God in een menselijk lichaam - een aardse tent - onder ons. Zelfs binnen het
jodendom heeft men altijd gezien dat deze tekst spreekt over de Messias.3
Dat laat meteen ook zien wie die neqébah
was: Mariam (Maria)! Zij draaide inderdaad niet bij
God vandaan, maar ontving en omringde Hem met grote nederigheid en blijdschap
in haar moederschoot! Negen maanden was zij een huis voor Hem Die Het Léven is
- precies wat het woord sabab in oorsprong weergeeft.4 Temidden van alle afkerigheid en alle gedraai binnen Zijn volk Isra’el
begon God JaHUaH via haar moederschap iets totaal nieuws. Opvallend in dit verband vind ik dat er staat dat God iets nieuws heeft geschapen op aarde. Sinds de schepping in Genesis
1 is hiervan op geen ander moment sprake geweest. Dat werkwoord scheppen is
in het Hebreeuwse origineel bara’ - , wat refereert aan de aarde met alles
erop en er omheen als woonplek ( ) die God ( ) in het
begin en met kracht tot stand bracht ( ). Hoe toepasselijk, gezien wat ik al noemde rond de betekenis van de
woorden neqébah en gabher.
Uiteindelijk gaat het erom dat we allemaal, met zo’n zelfde vreugde
als Mariam, een woonstede voor God in de
Geest worden, een tempel waarin Hij door Zijn Geest woont (Ef.2:22; 1 Kor.3:16; 6:19), en zó Zijn Koninkrijk,
Zijn heerschappij hier op aarde nu al inhoud geven. Daarin heeft Mariam ons
door haar dankbare ontvankelijkheid (Lukas 1: 26-56) wel een mooi voorbeeld gegeven.
Hallelu JaH !
Noten
1 |
Voor meer achtergrond informatie over de glorierijke
Naam van God, JaHUaH, zie: André H. Roosma, ‘De wonderbare en
liefelijke Naam van de God Die er was, Die er is, en Die er zijn zal’ , uitgebreide Accede!/Hallelu-JaH! studie (ca. 90 p.), juli 2009. |
2 |
Meer informatie over het hier bedoelde oude schrift
in: André H. Roosma, ‘De geschreven taal van Abraham, Mozes en David –
Pictografische wortels en basisnoties in de structuur van het vroeg-Bijbelse
schrift’ , Hallelu-JaH! werkdocument over het oude
(West-)Semitische en Paleo-Hebreeuwse schrift, januari 2011. |
3 |
De Treasure of Scripture Knowledge verwijst wat
dit betreft naar Bereshith Rabba - Parash 89, en de Midrash Tillim over Psalm
2. |
4 |
De tweeletterige stam sab van het woord
sabab (vertaald met omvangen) is in het oude schrift: -
letterlijk een palmboom-tent/hut. Ook uit te leggen als een levenshuis, een
huis voor nieuw léven. Zie o.a. de referentie in noot 2. Daarin en in ‘De Palmboom in de
Bijbel (4) Mozes en het grote vuur in de palm-top’ (Hallelu-JaH!, 18 jan. 2012) laat ik zien dat volgens de Bijbel de
kruin van de palmboom ook door God Zelf vanouds als verblijfplaats werd
gebruikt. |
Wat ik in dit artikel beschrijf, sluit ook mooi aan bij
wat ik eerder schreef over de naam van Mariam, in het artikel: Namen in de Bijbel (3) – Meer
belangrijke vrouwen: חַנָּה - Channāh,
מִריָם -
Mariām, רוּת
- Rut, אֶסתֵּר -
’Estēr, en over haar lofzang in: De veelzeggende Naam van God -
(7) De Lofzangen van Mariam en Channah.
Lize de Fockert
Is er nog meer over het woord nieuw geschreven? Is het nu dat de mensen God gaan omhelzen? Is het nieuwe dat Jezus ontvangen wordt in Maria? Of is het voor meerdere uitleg vatbaar? De oude geschriften zijn die meer betrouwbaar? zo maar wat vragen, die tijdens mijn Bijbelstudie opkwamen en ook door deze
uitleg niet helemaal duidelijk zijn.
André
Bedankt, Lize, voor je vragen. Je eerste vraag begrijp ik niet helemaal. Bedoel je of er meer studies zijn
op deze site, over het woord 'nieuw'? Nee, die zijn er niet. Dan je tweede vraag: God is Geest. In de letterlijke, fysieke betekenis kun
je Hem dus niet omhelzen. Je kunt Hem - de Heilige Geest - wel in je
verwelkomen en ontvangen. Daarover gaat het hier. Maria ontving Jezus in haar schoot. Dat was nieuw; zoiets was niet eerder
gebeurd. Hierdoor begon God ook iets nieuws met de mensheid hier op aarde. Sommige zaken zijn inderdaad nog niet 100% eenduidig; ons kennen is
onvolkomen, schreef Paulus al aan de gemeente in Korinthe. Bij de Bijbel-interpretatie zoeken we altijd naar de oudste bronnen, omdat
die vaak het meest authentiek zijn. Ouderdom is echter niet het enige criterium
waarnaar we kijken. Door meerdere bronnen naast elkaar te leggen en door de
leiding van de Heilige Geest te ontvangen, geeft God ons vaak een beter beeld
van wat er oorspronkelijk bedoeld is. Beantwoord dit je vragen enigszins? Vriendelijke groet, en lees intussen vooral gerust verder hier.
|