De Torah (4)
Jezus / Jeshu‘ah en de Torah

André H. Roosma
10 maart 2012

Voor degenen - zoals ik - die geloven in Jezus Christus / Jeshu‘ah ha Mashiach (ישׁוּעה ה משיח - leterlijk: Jeshu‘ah de Gezalfde) is het natuurlijk van groot belang, te weten wat Hij Zelf over de Torah zei.
Nu is het Tweede of Nieuwe Testament in het Grieks tot ons gekomen. Dus daarin zoeken we tevergeefs naar het Hebreeuwse woord Torah. We weten inmiddels echter vrijwel zeker dat het Evangelie van Mattit-Jahu (Mattheus’ feitelijke naam) oorspronkelijk in het Hebreeuws is geschre­ven. En al in de 19^de eeuw hebben verschillende mensen een Hebreeuwse versie van dit Evangelie gereconstrueerd. Onder hen waren Franz Delitzsch en Isaac Edward Salkinson & Christian David Ginsburg.¹ Hieronder zal ik enkele passages bespreken waarin deze beide versies het woord Torah hebben.
De eerste passage is deze, waar Jeshu‘ah zegt:

Meen niet, dat Ik gekomen ben, om de Torah of de profeten te ontbin­den; Ik ben niet gekomen, om die te ontbinden, maar te vervullen. Want voor­waar zeg Ik jullie: Totdat de hemel en de aarde voorbijgaan, zal er niet een jod noch een accentteken van de Torah voorbijgaan, totdat alles zal zijn gebeurd.

Mattit-Jahu (Mattheus) 5: 17-18 (vgl. Lukas 16:17)

Essentieel in deze tekst is het woord vervullen – een vertaling van het Griekse: pleroö - helemaal opvullen, vol maken; equivalent met het Hebreeuwse málé’. Jeshu‘ah plaatst dit in tegenstelling met ontbinden – Grieks: kataluo - vernietigen, ontkrachten, ontbinden; equivalent met het Hebreeuwse párar, dat we in Leviticus 26: 15 in de SV vertaald zien met vernietigen en in de NBG en NBV met verbreken. Leviticus 26: 14-17 geeft aan dat het niet goed afloopt met iemand die Gods ver­bond verbreekt.

Jeshu‘ah sprak er ook over wat de kern is van de Torah:

Alles dan, wat jij wilt, dat de mensen jou doen, doe jij dat hun ook; want dat is de Torah en de profeten.

Mattit-Jahu 7: 12

Ik merk op dat hier door Jeshu‘ah niets van afgeschaft is!

Het gewichtigste van de Torah

Let er vervolgens op, wat volgens Jeshu‘ah het belangrijkste van de Torah is. Dat is niet in de eerste plaats het opvolgen van allerlei regeltjes, maar:

Wee jullie, schriftgeleerden en Farizeeën, jullie huichelaars, want jullie geven tienden van de munt, de dille en de komijn en jullie hebben het ge­wichtigste van de Torah verwaarloosd: het recht en de barmhar­tigheid en de trouw. Dit moest men doen en het andere niet nalaten.

Mattit-Jahu 23: 23

Jeshu‘ah noemt hier drie woorden die we in het Eerste Testament, met name in de Torah en de Psalmen, regelmatig tegenkomen als karakteristiek voor God JaHUaH Zelf en daarmee voor allen die bij Hem willen horen. Ik geef even de correspon­de­rende Hebreeuwse termen erbij (de termen die Delitzsch en Salkinson & Ginsburg hier gebruikten), met hun betekenissen:

• recht - (Grieks: krisis [G2920]) - Hebr.: mishpat [H4941] – (van: een deksel op een waterput) voorzorg, gestelde grens, beschermende maatregel;
• barmhartigheid - (Grieks: eleos [G1656]) - Hebr.: chesed [H2617] – (van: toegang tot de Boom des Levens) genade, goedertierenheid;
• trouw - (Grieks: pistis [G4102]) - Hebr.: ’emunah [H530] / ’emeth [H571] – (van: een moeder voor haar kinderen) trouw, steun, waarheid.

Heeft Jeshu‘ah hier iets van afgeschaft of laten vervallen? Nee! Met name de laatste twee worden vaak samen gebruikt om Gods Karakter te beschrijven.

Zoals in feite de Torah en later ook Paulus aangeven (Deuteronomium 30: 2-6; Romeinen 8: 1-9, 13-17), kunnen we alleen door Gods Geest in ons van binnenuit zó worden als God bedoeld heeft in deze karakteristieken, en op Hem gaan lijken. Wij mogen in afhankelijkheid als kinderen naar Hem opzien, en net als Maria aan Zijn voeten zittend, ontvangen vanuit Zijn grote overvloed.

Het grote gebod in de Torah

Dat Jeshu‘ah de Torah niet weg deed, maar wel de mensen terugbracht tot de kern van de Torah, blijkt ook duidelijk uit deze passage:

35 en een van hen [de Farizeeën], een wetgeleerde, vroeg, om Hem te ver­zoe­ken: 36 „Meester, wat is het grote gebod in de Torah?” 37 Hij zei tot hem: „Je zult JaHUaH, je God, liefhebben met geheel je hart en met geheel je ziel en met geheel je verstand. 38 Dit is het grote en eerste gebod. 39 Het tweede, daaraan gelijk, is: Je zult je naaste liefhebben als jezelf. 40 Aan deze twee geboden hangt de hele Torah en de profeten.”

Mattit-Jahu 22: 35-40 (vgl. Lukas 10: 25-28; Galaten 5: 14)

Daarbij citeerde en koppelde Jeshu‘ah twee tekstgedeelten uit de Torah die een gemeenschappelijk begin hebben, zo we reeds eerder zagen: Deuteronomium 6: 5 en Leviticus 19: 18. Het gemeenschappelijke Ve-áhabhtá - ‘je zult lief­hebben’ daarin en het Griekse equivalent αγαπησεις (agapèseis - in toekomende tijd, aantonen­de wijs, bedrijvende vorm) uit het citaat van Jeshu‘ah is niet zozeer een bevel: ‘je moet lief­hebben’ maar meer een constatering in de zin van: ‘je gaat liefhebben’. Als je via Jeshu‘ah en de Torah God JaHUaH leert kennen zoals Hij werkelijk is, en gedenkt² hoe Hij liefdevol handelde met Zijn volk, dan kan het bijna niet anders dan dat je reageert door je aan Hem gewonnen te geven. Het resultaat is dat Hij door Zijn liefde in je bewerkt dat je gaat liefhebben. Dat was in Mozes’ tijd al zo en dat is nu nog steeds zo. Daar ging de Torah over en daar had Jeshu‘ah het over.³

Hallelu JaH !

Noten

Reacties

De andere korte artikelen in deze serie over De Torah zijn:

Deze serie is een vervolg op de serie over:
‘Het Shema‘ – de Israëlische geloofsbelijdenis (1)’, deel (2), deel (3), deel (4), deel (5);
en op: Zakhar beShem JaHUaH – de Naam van JaHUaH gedenken/roemen, uit Psalm 20.

home

,  nieuws index

,  artikelen index