Pesach (2)
God opent de weg ten leven

André H. Roosma
6 april 2012

Wellicht kent u het verschijnsel dat passages in de Bijbel soms een tweevoudige betekenis hebben: zowel een fysieke, op de korte termijn, als een diepere en meer geestelijke, op de langere termijn. Dat geldt zeker ook voor veel woorden waarin, in het oude Semitische, pictografische schrift een palmboom voorkwam. Vaak is de betekenis van die woorden gekoppeld aan een fysiek aspect van de dadelpalm, en is er een diepere, meer geestelijke betekenis, waarbij de palmboom de Boom des Levens symboliseert.

Eerder in deze serie kwamen we al het Hebreeuwse woord חסד - chesed tegen als een karakteristiek aspect van Gods karakter: Zijn genade of ‘goedertierenheid’. Dit woord staat centraal in de Hillél- oftewel lof-Psalm die in Israël steevast met Pesach werd gelezen en gezongen: Psalm 136. In het oude schrift¹ werd chesed zo geschreven: – letterlijk: de wand of grens van de palmboom bewegen of binnengaan.
Even een stukje achtergrond. Een palmboom groeit continu met verse bladeren aan de top. Een eindje onder de top gaan de bladeren dood.

palmboom in ontwikkeling, met ‘rok’ van dode takken

Ze gaan dan naar beneden hangen, verdrogen en raken in elkaar verward. Zo vormt zich een soort ‘rok’ of ‘nest’ van droge, stekelige blade­ren, die mensen belemmeren om bij de dadels bovenin te komen. Chesed kan in origine fysiek slaan op het weg­halen van die lastige ‘rok’ van de palm­boom, bestaande uit hard geworden en daardoor scherpe, dorre bladeren die rond de stam hangen. Saillant detail: Dit weghalen is van onderen af, door iemand op zichzelf, moeilijk te doen, zelfs al is hij een volleerd palm-klimmer.

Palmboom (geen dadel) met duidelijk zichtbare ‘rok’, in Beth Saen, Israël

Het moet van boven af gebeuren, zeggen de kenners.²
In de symboliek van de palmboom als representant van de Boom des Levens (zie Genesis 3) was er rond die Boom een afzetting geplaatst, waardoor de mens niet meer van zijn vruchten kon eten. Dit was door God gedaan, nadat de mens naar de tegenstander had geluisterd en de louter goede God was gaan wantrouwen. God wilde niet dat dit wantrouwen eeuwig zou blijven voortwoekeren. Metaforisch slaat het woord chesed dan op het toegang verlenen tot binnen dit hek rond de Boom des Levens, dus op nieuw (eeuwig) leven geven, uit genade. Dit is dan uiteraard alleen mogelijk voor degene die ervoor kiest om God wél te vertrouwen, al blijft het volledig Gods genade.

Nu naar Pesach en het ermee in verband staande werkwoord פסח - pásach. In het oude schrift: – letterlijk: een opening [maken] in de palmboom-grens/ -afscherming; of een opening in de afscherming rond de Boom des Levens.

En er zit nog meer in het woord Pesach – . Want de vraag is: kunnen we zelf zo’n opening maken naar de Boom des Levens? Lukte het bij de palmboom al niet zonder gevaar, hier is het antwoord op die vraag een heel duidelijk: nee, dat kunnen we niet. Voor vergeving en verzoening is het nodig dat er bloed vloeit (Hebreeën 9: 22), om Gods Woord gestand te doen. Gods woord was dat als we in wantrouwen toch aten van de vrucht van die ene boom ‘van kennis van goed en kwaad’, daarop de dood zou volgen (Genesis 2: 17).
Vandaar dat pasach ook betekent: verlamd zijn, iets niet kunnen.³
Alleen God kan Pesach bewerken, en er moet bloed bij vloeien, dat is nu duidelijk. Van de mens vraagt het om vertrouwen in de goedheid van God.

Om dit voor het volk allemaal wat aanschouwelijk te maken zodat het hen hun leven lang beter bij zou blijven, haalde God de deuropening van hun eigen huisjes erbij. En, omdat er dus zonder bloedvergieten geen vergeving, geen genade oftewel chesed en geen Pesach is, moesten ze de posten naast en boven die deuropening bestrijken met bloed. Alleen door het slachten van dat onschuldige, eenjarige Pesach-lam, kregen degenen die daar deel aan hadden toegang tot het Leven zoals God het voor hen bedoeld had. Het bloed aan de deurposten hield de duistere macht van de dood die nacht als het ware tegen. Daar moesten ze op vertrouwen.
Hier zit ook een diepere les in: Als we deel willen hebben aan het Leven, moeten we ons radikaal afscheiden van de dood, en van het wantrouwen jegens God dat die dood veroorzaakte.⁴

Dit alles is een heel duidelijke heenwijzing naar Jeshu‘ah en naar de verlossing door Hem bereid via Zijn bloed aan die andere grote rechtopstaande paal, het Kruis op Golgotha. Er is alleen toegang tot de Boom des Levens via het kruis van Jeshu‘ah Ha Mashiach, of in de bewoordingen van de gebruikelijke Neder­landse vertalingen van het Nieuwe Testament: Jezus Christus. Hij heeft de weg bereid en gaat ons voor naar het beloofde land: een heerlijke toekomst met Hem!

Hallelu JaH !

Noten

1	Meer informatie over het hier bedoelde vroeg-Bijbelse pictografische schrift in: André H. Roosma, ‘De geschreven taal van Abraham, Mozes en David – Pictografische wortels en basisnoties in de structuur van het vroeg-Bijbelse schrift’ , Hallelu-JaH! werkdocument over het oude Semitische en Paleo-Hebreeuwse schrift, januari 2011.
2	Hoe gevaarlijk zo’n ‘rok’ wel kan zijn, blijkt uit het feit dat er bijv. in de Verenigde Staten vrijwel jaarlijks nog veel mensen omkomen (gemiddeld 1 per jaar, alleen al in Californië) door het onvakkundig willen snoeien ervan. De tot 500 kg ! zware rok kan zomaar ineens loskomen en degene die hem van onder af te lijf ging verpletteren. Zie bijvoorbeeld dit nieuwsbericht uit 2010: Tree trimmer suffocated to death while working in palm tree. Hier zit ook een geestelijke les in: we moeten de zonde in ons leven niet ongebreideld aan laten groeien. Elke dode tak direct verwijderen is veel veiliger!
3	Een relatief vaak voorkomende oorzaak van het verlamd zijn aan de voeten was het vallen vanaf enige hoogte waarbij mensen hun enkel(s) braken of zich anderszins aan de voeten verwondden. In palmbomen klimmen met een groot snoeimes in de hand (om de lastige ‘rok’ te verwijderen) was een van de risico-activiteiten waarbij dit vaak voorkwam. In 2 Samuël 4: 4 staat dat Mefiboset pasach - verlamd - raakte toen zijn verzorgster hem als kind bij een vlucht had laten vallen. In 1 Koningen 18: 21 gebruikt Elia pasach voor het geestelijk verlamd zijn van mensen die geen keuze maakten om God te dienen. En in 1 Koningen 18: 26 steekt hij de draak met de wens van de mens om via zijn eigen ‘goden’ wel iets van leven te bewerken. Voor het tevergeefse gedoe van afgodspriesters bij hun altaar gebruikt hij daar ook een verbuiging van het werkwoord pasach. Ze wilden wel dat er langs een andere weg leven was, maar dat werkte niet. Pasach - dat herinnert aan het beklimmen van de palmboom om de rok weg te halen - wordt daar wel vertaald met springen, maar dat is zeer vreemd; het wijst juist op het machteloos zijn, ook in het zinsverband. Mogelijk heeft dit te maken met de Septuagint, waar διετρεχον (dietrechon) = ‘rende’ staat, wat waarschijnlijk διετρεχαν (dietrechan) = ‘waren op’ [in de zin van: daar verlamd zitten] moet zijn. De afgodspriesters deden wel heel erg hun best, maar kregen geen opening naar leven, zoals JaHUaH die via het offer wél aan Zijn volk bood.
4	Wat betreft dat aspect van afscheiden, zie ook de vorige aflevering over Pesach.

Reacties

De vorige artikelen waren: Wie is Jezus? – over de heerlijke Naam van Gods Zoon, De Palmboom in de Bijbel (6) paal en palissade, en: Pesach (1) God scheidt de Zijnen af, bewaart hen tegen de dood, en trekt hen uit Egypte weg.

Het hierop volgende artikel is: Pesach (3) Jeshu‘ah vervult Pesach.

home

,  nieuws index

,  artikelen index